Về nguyên tắc, hình ảnh trong truyền hình được truyền đi dưới dạng các điểm ảnh, số điểm ảnh này càng nhiều thì hình ảnh có độ nét càng cao. Trong xu thế hiện nay, rất nhiều gia đình tại Việt Nam đang sở hữu các tivi LCD (hoặc LED, Plasma) kích thước lớn, từ 32 inch trở lên, đều hỗ trợ chuẩn hình ảnh HD (720p hay 1080p). Trong khi đó, các chương trình truyền hình đang phát ở Việt Nam, kể cả kỹ thuật số hay cáp, trước nay chỉ là tín hiệu SDTV (standard definition television – truyền hình độ nét tiêu chuẩn) với số lượng điểm ảnh hạn chế. Đây là nguyên nhân dẫn đến việc chất lượng hình ảnh xem trên các tivi “to con” này không được đẹp, hình ảnh thường bị vỡ, nhòe nhoẹt, hay bị hiện tượng “lùn” hình (do màn hình HD có tỷ lệ hiển thị 16:9 trong khi visdeo SD chỉ là 4:3), màu sắc không trung thực…
Về mặt lý thuyết, trên những chiếc tivi LCD, các chương trình HDTV sẽ có số điểm ảnh hiển thị được tăng lên rất nhiều lần. Do đó các màn hình LCD và Plasma (chuẩn HD Ready 720p hay Full HD 1080p) càng có kích thước lớn càng phát huy được tính năng và thế mạnh vốn có của nó, mang đến những hình ảnh có chất lượng tuyệt vời cùng màu sắc rực rỡ, âm thanh trung thực. Cũng cần nói thêm, nếu vẫn đang sở hữu các dòng tivi CRT, khách hàng không thể nào thưởng thức được truyền hình HD do màn hình của những chiếc tivi này sẽ không hỗ trợ được các kênh truyền hình HD có độ phân giải cao.
Đó là về mặt lý thuyết, còn trên thực tế các nhà đài tại VN đã và đang cung cấp dịch vụ truyền hình HD đạt chất lượng tới đâu? Đó là câu hỏi mà khá nhiều khách hàng quan tâm khi muốn “chọn mặt gởi vàng” cho mình một nhà cung cấp dịch vụ truyền hình độ nét cao tốt nhất.

HTVC
Trung tâm Truyền hình cáp TP.HCM (HTVC) là đơn vị đầu tiên đưa vào hoạt động HDTV tại VN với 8 kênh HD, nay đã được nâng lên 14 kênh, bao gồm: FBNC (kinh tế, tài chính), ESPN (thể thao thế giới), CCTV (truyền hình Trung Quốc), Luxe TV (chương trình tổng hợp), FTV (thời trang quốc tế), Discovery (khám phá khoa học), National Geographic (địa lý thế giới), Disney Channel (giải trí thiếu nhi), Star Movies (phim truyện tổng hợp), HTVC (phim truyện tổng hợp), HBO (Phim truyện tổng hợp), HTVC thuần Việt (kênh HD Thuần Việt), Playhouse (hoạt hình), thể thao (thể thao tổng hợp). Chi phí tổng cộng cho dịch vụ “ăn chơi HDTV” này của HTVC là 3,9 triệu đồng bao gồm: đầu thu HD HTVC (Set-Top-Box HD) giá 3 triệu đồng, thẻ xem truyền hình (Smart Card) giá 300 ngàn đồng và phí thuê bao 594.000 đồng/năm đầu tiên.
Qua tham khảo nhiều khách hàng sử dụng, chất lượng các kênh như CCTV, Phim HD, Thuần Việt HD, Fashion HD, FBNC được đánh giá ở mức chấp nhận được: hình ảnh rõ nét, nhất là kênh CCTV của Trung Quốc đạt đúng chuẩn HD dù nội dung chương trình của kênh CCTV này quá đơn điệu, phát đi phát lại và không hạp gu với người xem trong nước. Các kênh HD còn lại có chất lượng không ổn định do nguồn phát chen vào những chương trình thực chất là chuẩn SD được “nâng” (upscale) lên HD nên bị vỡ hạt, “lùn” hình, màu sắc chưa đẹp. Về âm thanh, các kênh HD cho âm thanh trong và rõ ràng nhưng vẫn chưa thể “hoành tráng” như xem bằng Blu-ray, HTPC hay thiết bị HD-Box.

SCTV
Công ty Truyền hình Cáp Saigontourist (gọi tắt là SCTV) là nhà cung cấp thứ hai, sau HTVC, cung cấp các kênh truyền hình HD với sáu kênh toàn “ngoại” gồm: ESPN (thể thao thế giới), CCTV (truyền hình Trung Quốc), Luxe TV (chương trình tổng hợp), FTV (thời trang quốc tế), Disney Channel (giải trí thiếu nhi) và HBO (Phim truyện tổng hợp). Chất lượng hình ảnh các kênh HD của SCTV chưa đạt được như quảng cáo là Full HD, rất nhiều chương trình đã được “convert” (chuyển đổi) từ chuẩn SD 4:3 sang HD 16:9 nên khi xem rất khó chịu, hình bị vỡ và biến dạng. Một vài kênh như ESPN, FTV… vẫn chưa thể hiện giá trị “độ nét cao”.
Được biết, nhà khai thác này chỉ “convert” các kênh phát chậm, chưa có mua bản quyền với nhà sản xuất gốc. Đa số người sử dụng bị hấp dẫn bởi 90 kênh SD song hành với những kênh HD nên mới dùng gói tivi HD. Lắp đặt thiết bị giải mã HDTV của SCTV tương đối đơn giản. Khách hàng chỉ cần mua hộp giải mã tín hiệu HD có giá 4,6 triệu đồng và thuê bao một đường truyền cáp của SCTV. Truyền hình HD của SCTV dùng đường truyền cáp tương tự HTVC nên hạn chế ở những nơi mà cáp chưa thể đến được.

VTC
Đầu năm 2009, đài truyền hình kỹ thuật số VTC (Tổng công ty Truyền thông Đa phương tiện Việt Nam) chính thức triển khai dịch vụ HDTV gồm 8 kênh: VTC-HD (tổng hợp), VTC-HD2 (phim truyện), VTC-HD3 (thời trang, ca nhạc), ESPN (thể thao), National Geographic (địa lý thế giới), CCTV-HD (truyền hình Trung Quốc), Fashion (thời trang thế giới), Luxe (chương trình tổng hợp). VTC HD được phát thử nghiệm cùng với 34 kênh chuẩn SD.

 

IPTV mới bắt đầu thâm nhập thị trường với 2 gói dịch vụ iTV (FPT Telecom) và MyTV (VNPT). Khi sử dụng dịch vụ IPTV, khách hàng phải trả tiền hộp set top box cho đến gói ADSL tốc độ thấp nhất là 2Mbps với giá lắp đặt ban đầu ngót nghét 2,5 triệu đồng. Dù chưa có nhiều lựa chọn nhưng theo FPT và VNPT, những gói truyền hình Internet này có cả chuẩn hình HD. Muốn xem hình ảnh tín hiệu HD (độ phân giải cao) phải chi thêm 1 triệu đồng/ tháng so với công nghệ IPTV thông thường. Một chuyên gia về kỹ thuật số cho biết, những thiết bị giải mã tín hiệu hiện đang bán trên thị trường được đặt hàng gia công từ hãng Coship Electronics (Thẩm Quyến, Trung Quốc) nên độ bền kém.

Điểm khác biệt của VTC so với các đối thủ là truyền hình độ phân giải cao HDTV của VTC được phát sóng qua vệ tinh Vinasat1, phủ sóng rộng rãi trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Vì vậy, người dân ở những vùng sâu vùng xa, miền núi, hải đảo cũng có thể xem được truyền hình độ phân giải cao này. Ngoài 5 kênh truyền hình HD được VTC mua bản quyền từ nước ngoài, bao gồm CCTV, ESPN, National Geographic, Fashion TV và Luxe TV, người xem còn được thưởng thức ba kênh HD tiếng Việt do chính VTC sản xuất
và biên tập: VTC-HD (tổng hợp), VTC-HD2 (phim truyện), VTC-HD3 (thời trang, ca nhạc).
Để sử dụng các kênh truyền hình độ phân giải cao của VTC, ngoài đầu thu và giải mã tín hiệu HDTV (loại DVB-S2 VTC-HD 01 hay DVB-S2 VTC-HD 02), người dùng cần có thêm một vài thiết bị “linh tinh” khác như: chảo phản xạ ăng-ten vệ tinh phi 75, bộ dịch tần tầm thấp LNB, cáp RG6 và đầu nối F. Bộ sản phẩm này hiện được VTC bán với mức giá 3.530.000 đồng. Khách hàng sẽ phải trả phí thuê bao 95.000 đồng/tháng để xem các kênh truyền hình HD. Do sử dụng tín hiệu vệ tinh và ăng-ten bắt sóng nên chất lượng truyền hình khi xem bị phụ thuộc khá nhiều vào yếu tố thời tiết, địa điểm lắp đặt, vùng phủ sóng… đôi khi gây ra hiện tượng vỡ, đứng hình do tín hiệu truyền bị kém. Nhìn chung chất lượng hình ảnh các kênh HD của VTC cũng tương tự như các đối thủ chạy bằng “dây cáp”. Trong 8 kênh tivi HD, CCTV, LUX được xem là những kênh cho chất lượng hình ảnh và âm thanh tốt nhất. Những kênh HD còn lại vẫn còn tình trạng “HD giả”, được “nâng” lên từ chuẩn SDTV. Một điều cần chú ý là thiết bị giải mã HD của VTC khi hoạt động sẽ khá nóng. Nhiều khách hàng than phiền rằng họ đã gặp phải trường hợp đầu phát của VTC bị hư do nhiệt độ cao. Bên cạnh đó, phần mềm cài đặt cho thiết bị vẫn chưa được ổn định và tương thích.
Nhìn chung, vì khái niệm HDTV còn khá mới mẻ nên hầu hết người dùng đều khó phân biệt được đâu là kênh HD thật, đâu là HD giả. Chi phí thuê bao bản quyền và truyền dẫn của HDTV vẫn còn cao hơn rất nhiều so với chuẩn SDTV nên dễ dàng nhận thấy các nhà đài phát sóng các kênh HD còn hạn chế về số lượng kênh và cả nội dung chương trình. Thiết bị nhận và giải mã tín hiệu thường sẽ phải nâng cấp hoặc thay mới trong thời gian tới khi muốn xem nhiều kênh HD hơn là một trở ngại lớn cho đa số người dùng phổ thông khi bị phát sinh chi phí.

Tư vấn cho bạn: Tivi – cáp và dàn loa

Để xem được hình ảnh độ nét cao trên truyền hình, người dùng phải trang bị cho mình thiết bị đầu cuối là chiếc TV LCD/LED hay Plasma tối thiểu là HD Ready 720p, và nếu có điều kiện thì “tậu” thêm một dàn âm thanh 5.1 để có thể vắt “hết sức” tính năng của dịch vụ hi-tech mới mẻ này.
Đối với mặt hàng TV LCD, thời gian gần đây các hãng sản xuất đã đưa thêm nhiều công nghệ mới vào sản phẩm nhằm tối ưu hóa chất lượng hình ảnh như tăng cường tần số quét (trước đây thường là 50/60/75 Hz, giờ là 100-200 Hz), tăng độ tương phản, góc nhìn… Đặc biệt là chuẩn 1080p (Full HD) đang dần thay thế cho chuẩn 720p (HD Ready) trên các LCD hiện nay với mức giá khá rẻ. Để thưởng thức truyền hình độ nét cao, một chiếc LCD giá rẻ 32 inch chuẩn HD Ready (720p) là “dư sức qua cầu”. Còn nếu thích thưởng thức thêm các bộ phim Blu-ray, và chơi game độ phân giải cao, thì “tậu” TV LCD Full-HD (1080p) trên 40 inch là một lựa chọn hợp lý cho cả truyền hình HD hay những nhu cầu giải trí cao cấp khác. Dĩ nhiên, với nguồn phát truyền hình đúng chuẩn HD thì TV 1080p bao giờ cũng “đẹp” hơn 720p.
TV Plasma (dòng 720p hay 1080p) cho tới thời điểm hiện tại vẫn là loại tivi dùng để xem truyền hình tốt nhất, kể cả chuẩn analog, digital, SD hay HD vì chúng cho màu đen sâu, ít vỡ hạt, hạn chế biến dạng hình ảnh… Nếu có tiền, hãy chọn một chiếc tivi LED của Samsung hay LG vì chất lượng hình ảnh tốt hơn các dòng TV LCD hay Plasma.
Về âm thanh, chuẩn âm thanh 5.1 đang được dùng phổ biến trong các phim nên việc đầu tư một dàn loa 5.1 là điều cần thiết để thưởng thức trọn vẹn sự hoành tráng của công nghệ truyền hình HD từ hình ảnh cho đến âm thanh. Bên cạnh đó, việc chọn mua dây cáp HDMI loại tốt để kết nối từ bộ giải mã đến tivi là điều cần được quan tâm nhiều hơn. Một sợi cáp HDMI “bèo” (khoảng 120.000 đồng) không thể cho chất lượng hình/âm tốt bằng cáp HDMI giá 70 USD vì chúng được gia công chống nhiễu, mạ vàng đầu tiếp xúc, lõi cáp chắc chắn… Không nên kết nối thiết bị giải mã truyền hình HD với tivi bằng cổng/cáp Component vì phần chữ (text) hiển thị sẽ không được sắc nét như cổng HDMI. Chỉ sử dụng cổng Component khi muốn kết nối bộ giải mã với 2 tivi trong đó một chiếc dùng cổng HDMI, chiếc còn lại dùng cáp Component nhưng cả 2 tivi phải xem chung một kênh.

 Trường Lưu – Nguyên Bình – Hoàng Vinh