“Thế giới” những chiếc laptop siêu mỏng
Kể từ khi chiếc máy tính được coi là có thể xách tay ra đời (đầu thập kỷ 1980), từ chiếc laptop “siêu nặng và siêu dày” đến chiếc laptop “mình hạc xương mai” dày không quá… 2cm và nặng chưa đầy 1kg, dường như cuộc cách mạng trong thiết kế laptop “mỏng hơn” không thua kém gì cuộc cách tân về cấu hình và tính năng.
Epson HX-20 là máy vi tính “siêu mỏng” có thể xách tay đầu tiên, đơn giản trong thiết kế và mỏng nhẹ về trọng lượng. Màn hình của máy là LCD đen trắng và rất nhỏ, chỉ hiển thị được 4 dòng văn bản. Nó có hộp đựng bằng nhựa màu nâu để bảo vệ bàn phím, đồng thời chứa cả một máy in kim và ổ ghi băng từ cassette loại mini để lưu trữ. HX-20 dùng hai bộ xử lý Hitachi 6301 chạy ở tốc độ 614Hz, RAM có dung lượng 16K, kèm theo các cổng serial và RS-232. Nhờ thiết kế này, Epson đã bán hết vèo 250.000 chiếc HX-20. Thời đó, đối với các chuyên gia sưu tầm dữ liệu và kế toán văn phòng, Epson HX-20 đúng là giấc mơ có thật.
Sau đó, hãng thiết bị số DEC cũng đã vạch ra tiêu chuẩn mới cho dòng laptop mỏng nhẹ (thin and light). Chiếc laptop DEC HiNote Ultra dày khoảng 2,5cm và nặng chỉ 1,59kg. Nó được trang bị một màn hình đơn sắc ma trận động đường chéo 11,1 inch với RAM 4MB, ổ cứng 340MB, chuột bi (trackball) tích hợp và lựa chọn sử dụng một trong các bộ vi xử lý 486 SX33, 486 DX2/50, hoặc 486 DX4/75 của Intel. Hệ điều hành của máy là Windows Workgroups 3.11 chạy trên nền MS-DOS 6.22.
Tiếp theo đó là những model “giảm cân” như: Compass (hãng GRiD Systems, thiết kế dạng vỏ sò, màn hình phẳng đầu tiên); TRS-80 model 100 (hãng Kyocera sản xuất) được thiết kế giống như một trang sách, màn hình chỉ có thể hiển thị 8 dòng văn bản; LTE (hãng Compaq Computer), nặng 2,8kg, được trang bị ổ đĩa cứng và ổ đĩa mềm; ThinkPad 700C (hãng IBM) – model đầu tiên được trang bị màn hình màu, rộng 10 inch, thiết kế đẹp mắt và nhỏ gọn hơn nhiều so với những model trước đó), PowerBook G4 (hãng Apple), màn hình rộng 15 inch, vỏ bọc titan, bàn phím màu đen ấn tượng)…
Các đại gia Nhật Bản như Sony, Toshiba, Fujitsu, Hitachi… là những hãng được xem là đầu tiên trên thế giới phát triển dòng laptop “siêu mỏng” với vô số model từ rất lâu cũng như cho đến hiện nay. Nhưng chỉ khi Apple tung ra sản phẩm MacBook Air thì khái niệm “siêu mỏng” dần phổ biến hơn với người tiêu dùng khắp nơi. Nhiều hãng sản xuất trên thế giới ồ ạt tung ra sản phẩm “mỏng” đặc trưng của mình nhằm giành lấy thị phần của sân chơi “người mẫu” này.

“Đứa em” cạnh tranh
Vài năm gần đây, những chiếc laptop siêu mỏng đã bị đàn em cạnh tranh dữ dội. Đó là dòng Netbook, sử dụng bộ vi xử lý di động Intel Atom, màn hình nhỏ, kích thước máy được tinh giảm tối đa. Hai điểm nhấn của dòng sản phẩm này là nhỏ nhẹ và giá rẻ. Ban đầu, các model của Netbook nhắm tới đối tượng khách hàng ít tiền, cần tính cơ động cao, không cần hiệu năng cao, phục vụ nhu cầu sử dụng các ứng dụng, nghe nhạc, gửi thư điện tử và lướt Internet.
CPU Intel Atom, chip đồ họa tích hợp và ổ cứng thể rắn SSD là những công nghệ mới. Bên cạnh đó là hàng loạt công nghệ kết nối tiên tiến như HDMI, Wi-Fi chuẩn b/g/n… được đưa cả vào trong những chiếc Netbook nhỏ xíu này.
Hiện nay, khoảng cách giữa những chiếc laptop siêu mỏng và Netbook đã gần nhau hơn, khi mà các nhà sản xuất phần cứng dần đưa chiếc laptop trở nên mỏng và nhỏ gọn không kém các Netbook. Và ngược lại, những chiếc Netbook đã được trang bị cấu hình mạnh hơn, chỉ khác các dòng laptop siêu mỏng ở CPU. Gần đây, nhiều chiếc Netbook mới nhất đã được các nhà sản xuất cho thêm những tùy chọn về cấu hình (Netbook MSI X320 là một ví dụ), có thể chọn sử dụng bộ vi xử lý Intel Atom 2 nhân, màn hình có thể đạt tới 13 hoặc 14 inch. Trong tương lai không xa, ranh giới giữa Netbook và laptop siêu mỏng càng khó nhận diện.

Những điểm yếu “đáng ghét”
Các nhà thiết kế MTXT theo xu hướng “siêu mỏng” vẫn đang cố gắng làm cho sản phẩm ngày càng đẹp và sành điệu hơn. Đây là sản phẩm của những khách hàng yêu thích vẻ đẹp công nghệ, mặc dù giá thành của chúng rất đắt chỉ dành cho giới “hạng sang”. Về giá cả, trước đây những laptop thuộc dòng siêu mỏng thường có giá “ngất trời mây” trên 2.000 USD; còn giờ đây, chỉ cần khoảng 1.000 USD, người sử dụng sẽ có nhiều lựa chọn để sở hữu một chiếc laptop “mình hạc sương mai” đến từ các hãng tên tuổi trên thế giới.
Cho dù ngày càng được cải tiến, nhưng so với những chiếc MTXT bình thường khác, các model laptop thuộc trường phái “mình dây” nói chung là yếu kém về cấu hình, tốc độ xử lý hay tính năng. Theo giải thích của các chuyên gia về máy tính, giới nữ ở bất cứ quốc gia nào khi chọn laptop cũng chỉ chú ý đến tính thời trang hơn là về cấu hình.
Không chỉ vậy, khi quyết định sở hữu một chiếc laptop “siêu mẫu”, người dùng buộc phải “hy sinh” không chỉ tốc độ CPU, mà còn những giá trị khác như: dung lượng bộ nhớ, ổ cứng, các cổng kết nối, dung lượng pin… Đặc biệt, hầu hết các model thuộc dòng laptop siêu mỏng phải hy sinh ổ quang để có được thiết kế và trọng lượng theo yêu cầu của người sử dụng, thường là dưới 1,5kg. Do có bề dày “hạn chế” nên các dòng laptop thời trang thường có khung sườn khá yếu và khó nâng cấp cấu hình về sau vì thiếu những linh kiện, phụ kiện tương thích.
Do có kích thước vô cùng nhỏ gọn nên các laptop siêu mỏng và Netbook thường sử dụng mainboard tích hợp sẵn linh kiện ngay trên “thân” nó, như RAM, chip đồ họa, card sound, LAN, Wireless… Đối với dòng Netbook, ngay cả CPU cũng được hàn dính ngay trên bo mạch chủ. Điều này sẽ gây khó khăn cho việc sửa chữa, thay thế cũng như nâng cấp máy khi cần thiết. Nếu gặp hư hỏng các linh kiện này, khách hàng buộc lòng phải nhờ thợ có chuyên môn để “khò hàn” thay thế trực tiếp các linh kiện ngay trên mainboard.
Ngoài ra, do mỗi hãng có cách thiết kế tinh giản siêu mỏng khác nhau nên linh kiện thay thế rất kén phần cứng và khó lắp đặt ngay cả đối với thợ lành nghề.

 
Phương Danh – Cát Khánh – An Quang