Vẫn còn đó nỗi ám ảnh điền hồ sơ giấy

Tech MediaOnline

Vẫn còn đó nỗi ám ảnh điền hồ sơ giấy

December 28

12:45 2025

Print This Article Share it With Friends

Nhiều người dân trong thời gian gần đây cảm thấy không hài lòng khi chính quyền phường xã mới sau sáp nhập tiến hành cập nhật thông tin dân cư. Ai cũng hiểu nhu cầu của chính quyền là phải làm sạch dữ liệu dân cư mà nếu xử lý đúng sẽ giúp ích cho chính công dân về sau này. Nhưng cách địa phương tiến hành công tác thu thập thông tin này có phần bất cập, gây phiền hà cho người dân.

Phổ biến là chính quyền địa phương vẫn sử dụng phương thức cũ là yêu cầu người dân phải cập nhật thông tin trên giấy – cụ thể là cán bộ khu phố, tổ dân phố tới nhà phát những biểu mẫu để người dân điền vào. Như dữ liệu chủ quyền phương tiện giao thông, tình hình lao động,… và riêng ở TP HCM mới đây có thêm việc đăng ký hưởng bảo hiểm y tế miễn phí cho người từ 65 tuổi trở lên. Có những thông tin phải điền thủ công 1 hay 2 trang giấy A4. Sau khi điền xong các thông tin theo yêu cầu, người dân nộp lại các biểu mẫu đó cho cán bộ khu phố.

Ứng dụng công nghệ số tại cơ quan hành chính chuyển đổi số. (Ảnh từ Internet. Thanks).

Liệu có thể tiến hành cập nhật thông tin online trên trang web dịch vụ công hay trên các ứng dụng hành chính công? Đáng nói là có nhiều thông tin lẽ ra được chính quyền tự động liên thông và trích xuất từ các cơ sở dữ liệu chuyên ngành hay cơ sở dữ liệu quốc gia. Để cập nhật thông tin mới nhất, người dân có thể truy cập trang web hay ứng dụng để kiểm tra, nếu cần thiết thì mới đề nghị chỉnh sửa, bổ sung. Ai đã có thông tin chính xác rồi thì không phải làm thêm gì nữa – có khi chỉ cần nhấn nút xác nhận.

Về mặt kỹ thuật, việc cập nhật dữ liệu trên web hay ứng dụng sẽ giúp nhập thông tin trực tiếp vào cơ sở dữ liệu. Trong khi đó, việc cập nhật bằng cách điền biểu mẫu giấy dễ có nhiều sai sót, kể cả trong quá trình xử lý nhập liệu; mà cái chính là cơ quan hữu trách sẽ phải tốn thêm nhân lực – thời gian và chi phí – để nhập dữ liệu thủ công.

Hiện nay, hầu như các địa phương đều có những tổ công nghệ cộng đồng hay đội bình dân học vụ số và các tổ dân phố, khu phố đều có nhóm liên lạc trên các mạng xã hội (Zalo, Facebook,…). Chính quyền các địa phương có thể sử dụng các hình thức liên lạc này để thông báo cho từng hộ cư dân và nếu có ai có nhu cầu cần trợ giúp thì có thể hướng dẫn online hay cử người tới tận nhà trực tiếp hỗ trợ người dân – đặc biệt là những người yếu thế về công nghệ – có thể thực hiện các dịch vụ, thủ tục hành chính online.

Chính quyền 2 cấp đã chính thức được triển khai trên toàn quốc từ ngày 1-7-2025. Thực tế, cho tới nay, việc cập nhật dữ liệu công dân vẫn còn nhiều bất cập. Chẳng hạn như ứng dụng VssID của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam vẫn có những trường hợp chưa cập nhật số CCCD hay địa chỉ cư trú mới sau sáp nhập, điều mà lẽ ra được tự động cập nhật từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Người dân kỳ vọng ứng dụng tổng VNeID sẽ là nguồn cập nhật dữ liệu, thông tin công dân nhanh và tiện dụng cho mọi người khi cần thiết. Làm sao để khi cần người dân có thể tiện lợi truy cập ứng dụng này để cập nhật thông tin và xuất trình thông tin công dân. Nhưng trở ngại lớn nhất là có thể dẫn tới ôm đồm, rồi rắm và đặc biệt là thường bị quá tải – ảnh hưởng tới việc xuất trình giấy tờ của người dân.

Nhưng điều cụ thể và trước mắt là chính quyền cơ sở và các cơ quan chức năng cần nhanh chóng và đẩy mạnh hơn tiến trình chuyển đổi số – đặc biệt sau sáp nhập. Cần có những giải pháp và phương thức khai thác nền tảng công nghệ, ứng dụng số để giúp người dân khỏi phải tiếp tục thực hiện các thủ tục hành chính, dịch vụ công một cách thủ công như trước, cũng không phải cảnh nửa thù công, nửa điện tử. Trước hết là cần hợp nhất và liên thông các cơ sở dữ liệu từ các cơ quan, bộ máy chính quyền cơ sở trước sáp nhập. Nếu thật sự cần làm sạch dữ liệu, cơ quan nhà nước phải khai thác tối đa các nguồn dữ liệu hiện có, nếu thiếu hay cần hiệu chỉnh thì trực tiếp đề nghị người dân – thông qua các tài khoản, các nhóm dân cư hay tổ dân phố, khu phố bổ sung ngay trên nền tảng số. Tất nhiên, tuyệt đối tránh bổ sung, cập nhật thông tin trên các nhóm dân cư để bảo đảm tính riêng tư với thông tin cá nhân. Không thể tiếp diễn tình trạng sau khi tiến hành sáp nhập bộ máy hành chính, người dân cứ bị làm phiền với hàng loạt yêu cầu “cập nhật thông tin” thủ công.

HOÀI XUÂN