Chiều 13-3-2020 (giờ ET), sáng 14-3 theo giờ Việt Nam, trong cuộc nói chuyện và họp báo được trực tiếp truyền hình (live address) tại Vườn Hồng (Rose Garden) của Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố “tình trạng khẩn cấp quốc gia” (national emergency) trên toàn nước Mỹ. Với cấp độ thảm họa này, các bang và lãnh thổ của Mỹ có thể tiếp cận với các quỹ liên bang tổng cộng lên tới 50 tỷ USD để chiến đấu chống sự lây lan của dịch bệnh novel coronavirus.

Tổng thống Trump đã trao cho Bộ trưởng Y tế Alex Azar thẩm quyền rộng hơn để phòng chống dịch. Cụ thể là từ nay, Bộ trưởng Y tế có thể tùy thực tế tình hình mà hủy bỏ các quy định ràng buộc hiện hành bị cho là trở ngại cho phòng chống dịch, giúp các bác sĩ và bệnh viện linh hoạt hơn trong việc đối phó với virus, bao gồm cả việc làm cho biện pháp điều trị từ xa được dễ dàng hơn.

Trong một động thái tạm gác lại “thù hận đôi bên”, bà Chủ tịch Hạ nghị viện thủ lĩnh đảng Dân chủ Nancy Pelosi ngày 13-3 nói rằng bà đã đạt được một thỏa thuận với Nhà Trắng để tăng cường phòng chống dịch bệnh. Quốc hội và Nhà Trắng ngày 13-3 đã ký một thỏa thuận về gói cứu trợ dịch coronavirus (coronavirus relief package) để giúp mọi người bị ảnh hưởng bởi sự bùng phát của dịch bệnh, sẵn sàng đối mặt với một đại dịch đang làm hỗn loạn cuộc sống và tàn phá các thị trường tài chính.

Chủ tịch Hạ nghị viện thủ lĩnh đảng Dân chủ Nancy Pelosi. (Ảnh: Samuel Corum for The New York Times/ Internet. Thanks.)

Với gói cứu trợ dịch bệnh mà hai cơ quan Hành pháp và Lập pháp thỏa thuận được với nhau này, Mỹ có thể triển khai hàng loạt biện pháp thời dịch bệnh khẩn cấp. Đó là hai tuần nghỉ bệnh có lương và lên tới ba tháng nghỉ phép có lương cho gia đình và y tế, tăng cường trợ cấp thất nghiệp, xét nghiệm virus miễn phí bao gồm cả những người thiếu bảo hiểm, bổ sung viện trợ lương thực và các quỹ liên bang cho Medicaid.

Thỏa thuận này là kết quả của một vòng đàm phán căng thẳng diễn ra giữa bà Pelosi và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin khi thị trường tài chính quay cuồng dữ dội giữa tình trạng bất ổn về cuộc khủng hoảng xoắn ốc (spiraling crisis).

Ngay sau cuộc nói chuyện với toàn dân của Tổng thống Trump, cụ thể với gói cứu trợ của Nhà Trắng với sự hậu thuẫn của Quốc hội trị giá tới 50 tỷ USD, thị trường tài chính Wall Street đã phản ứng tích cực. Thị trường chứng khoán đã bật tăng trở lại sau một ngày sụt giảm tệ nhất trong vòng hơn 30 năm nay. Chỉ số S&P 500 ngày thứ Sáu 13-3 đã tăng hơn 9%.

Thị trường chứng khoán New York Stock Exchange ngày 13-3-2020 “xanh” trở lại sau tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về dịch bệnh COVID-19. (Ảnh: Lucas Jackson/Reuters/NYT/ Internet. Thanks)

Một chuyển biến mạnh mẽ là về việc xét nghiệm novel coronavirus. Rõ ràng các cơ quan chức năng Mỹ trước nay đã có những sai lầm về nhận định và vẫn cứ áp dụng những quy định cũ không còn hợp thời khiến cho việc xét nghiệm virus gặp nhiều khó khăn. Nhiều người có nguy cơ nhiễm đã bị từ chối xét nghiệm sớm hoặc do những quy định hiện hành, hoặc do địa phương thiếu bộ kit xét nghiệm. Nhật báo New York Times (13-3-2020) dẫn thông tin từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật CDC Mỹ cho biết: Trong khi Hàn Quốc tiến hành xét nghiệm cho 10.000 người mỗi ngày, tới nay cả nước Mỹ đông dân hơn gấp 6 lần mới làm được khoảng 15.000 ca xét nghiệm.

Nhà Trắng đã chuyển hướng tập trung mạnh mẽ hơn vào khâu xét nghiệm virus. Họ đã cấp phép khẩn cấp cho tập đoàn y khoa khổng lồ Roche (Thụy Sĩ) bán các bộ kit xét nghiệm có kết quả trong 3 giờ 30 phút cho các phòng thí nghiệm ở Mỹ. Chính phủ Mỹ cũng cung cấp ngân sách hơn 1 triệu USD cho 2 công ty Mỹ để tăng tốc phát triển các bộ kit xét nghiệm chỉ trong 1 giờ.

Một điểm kiểm tra coronavirus cho người lái xe qua (drive-through clinic) tại Denver (bang Colorado) ngày 12-3-2020, (Ảnh: Chet Strange for The New York Times/ Internet. Thanks.)

Từ nay, việc xét nghiệm virus và chữa trị người nhiễm bệnh ở Mỹ sẽ được cải thiện mạnh mẽ, dễ dàng và linh hoạt hơn. Toàn bộ các cơ sở và nguồn lực sẽ được tập trung bảo đảm các yêu cầu của cuộc chiến chống đại dịch. Ngày 13-3, chính quyền Liên bang đã cho phép ngành y tế bang New York cho phép các phòng thí nghiệm ở địa phương tiến hành xét nghiệm novel coronavirus. Thống đốc bang New York cho biết kể từ tuần tới, New York sẽ có thể tiến hành 6.000 ca xét nghiệm mỗi ngày.

Tổng thống Trump nói rằng chính phủ đang làm việc với tập đoàn công nghệ Google để thiết lập một website giúp người dân có thể biết rõ mình có cần phải xét nghiệm hay không. Điều này giúp hệ thống y tế không bị quá tải với những người cảm thấy không khỏe nhưng không cần thiết phải xét nghiệm, đặc biệt khi việc xét nghiệm và chữa trị dịch bệnh COVID-19 được mở cửa hơn. Các CEO của các hệ thống siêu thị Walmart, Target và Walgreens đều đã đồng ý cho nhà chức trách dùng các cơ sở của mình làm các điểm xét nghiệm virus cho dân.

Tối 11-3-2020, trong thông điệp live stream từ Phòng Bầu Dục Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump thông báo với toàn dân rằng: các công ty bảo hiểm y tế đã đồng ý mở rộng bảo hiểm để chi trả cho các phương pháp điều trị coronavirus cũng như bỏ các khoản đồng thanh toán liên quan. Đó là một sự chung tay của giới doanh nghiệp Mỹ cùng chính phủ và người dân trong cuộc chiến chống dịch bệnh COVID-19 mà ngày càng chứng tỏ nó là bệnh viêm phổi cấp nguy hiểm chết người chớ không phải là loại cúm mùa (seasonal flu) thường niên năm nào cũng tới hẹn lại lên.

Xin mời xem video:

HẠNH LEE