Giải mã chiếc máy tính đầu tiên của thế giới
Cái gọi là cỗ máy Antikythera Mechanism đã được coi như chiếc máy tính analogue đầu tiên của thế giới một thế kỷ sau khi phát hiện ra nó và sau nhiều thập niên nghiên cứu khoa học. Bao gồm cả việc sử dụng công nghệ hình ảnh máy tính tối tân nhất của thế kỷ 21 để hiểu một cách thật sự chiếc máy tính nguyên thủy nó ra làm sao, hoạt động thế nào và tính toán cái gì.
Dĩ nhiên là nó không có gì giống như những chiếc máy tính xách tay hiện đại vốn chạy nhanh, tháo vát và được trang bị những bộ não số, hay các vi xử lý có hơn 1 tỷ
high-k metal gate transistor siêu nhỏ. Ngược lại, cỗ máy Antikythera Mechanism được chế tạo với những phụ tùng và những bộ phận cơ học chuyển động giống như một chiếc đồng hồ lên dây hơn là một chiếc máy tính mà chúng ta biết ngày nay.
Các nhà khoa học nghiên cứu thiết bị này nói rằng, cỗ máy Antikythera Mechanism đã được sử dụng để tính toán sự chuyển động của mặt trời, mặt trăng và 5 hành tinh mà những người Hy Lạp đã theo dõi. Chắc chắn là không có BIOS, firmware hay phần mềm nào được cài đặt, nhưng nó đã thực hiện chức năng như một cuốn lịch. Các nhà nghiên cứu đã giải thích trên tạp chí khoa học quốc tế Nature rằng cuốn lịch này có lẽ đã được dùng để theo dõi chu kỳ 4 năm của các Thế vận hội cổ đại.
Khách tham quan đang quan sát bản mô phỏng của cổ máy Mechanism được tái tạo lại tại Viện Bảo tàng Khảo cổ học Quốc gia Athens (Hy Lạp).
Nhà khoa học Leonidas Petrakis, cựu Giám đốc Phòng Thí nghiệm Quốc gia Brookhaven của Bộ Năng lượng, vừa qua đã viết một bài báo về thiết bị Antikythera Mechanism này cho tuần san National Herald chuyên về thông tin và văn hóa Hy Lạp – Hoa Kỳ. Ông viết: “Cỗ máy này thật sự xuất sắc về sự tinh vi của cách chế tạo, sự thu nhỏ và sự phức tạp tới mức độ đã không xuất hiện trở lại ở châu Âu trong suốt 17 thế kỷ, cho tới khi ra đời công nghệ chế tác đồng hồ hiện đại”.
Cỗ máy Antikythera Mechanism được đặt theo tên của một hòn đảo Hy Lạp giữa Biển Ionia, nơi nó được phát hiện vào năm 1900 bởi những người thợ lặn bọt biển. Họ đã tìm thấy một chiếc tàu La Mã bị chìm chứa một kho tàng khổng lồ những đồ vật bằng đồng, thủy tinh, châu báu và gốm sứ; cũng như một vật kỳ lạ trông giống như một cục kim loại với những mảnh ghép khớp lại với nhau.
Khối kim loại han rỉ này có kích thước ô dề hơn một chiếc laptop hiện đại, đã chìm trong bí ẩn suốt nhiều thập niên. Mãi cho tới những năm 1950, khi các nhà khoa học thật sự bắt đầu hiểu biết về cách mà 82 mảnh gốc của nó có thể gắn khớp lại với nhau. Theo một bài viết trên tạp chí Wired, một nhà khoa học tên Derek de Solla Price đã xuất bản nghiên cứu của mình trong tập san Scientific America năm 1959. Ông này cho rằng cỗ máy Antikythera Mechanism có niên đại năm 100 trước Công nguyên và thậm chí đã tạo ra một bản mô phỏng ban đầu về thiết bị nguyên thủy.
Sau đó, người ta đã sử dụng máy chụp X quang và công nghệ hình ảnh máy tính 3D để tìm hiểu cách thiết bị này thực tế hoạt động ra sao và nó được thiết kế để làm việc gì.
Vào năm 2005, một nhóm các nhà khoa học đã khởi động Dự án Nghiên cứu Antikythera Mechanism. Họ bao gồm các nhà nghiên cứu từ các trường đại học ở Cardiff, Athens và Thessaloniki, cũng như các nhà chuyên nghiệp high-tech từ các hệ thống HP và X-Tek. Họ bắt đầu dùng kỹ thuật đột phá để phân tích các vật liệu gốc và tạo ra một bản mô phỏng chính xác cỗ máy tính đầu tiên của loài người.
STS
Tham khảo: “World’s First Computer May Be Older than You Think” của Michael Wright, một cựu quản lý tại Viện Bảo tàng Khoa học ở Luân Đôn (Anh). Tài liệu do Intel Free Press cung cấp.